نقاشی با مداد رنگی جزء علاقه مندی‌های خیلی از ما در دوران کودکی بوده است و چه بسا با کشیدن یک نقاشی زیبا و نشان دادن آن به اطرافیان، توانایی‌های خود را به رخ می‌کشیدیم. برخی افراد این علاقه‌ی دوران کودکی خود را تا بزرگسالی حفظ کرده‌اند و یا هنرمندان ماهری شده‌اند و یا به دنبال یادگیری و آموزش آن در تکاپو هستند. قابل ذکر است که برخی هم از همان کودکی یادگیری نقاشی با مداد رنگی را شروع کرده‌اند. اگر شما نیز جزء کسانی هستید که به آموزش و یادگیری نقاشی با مداد رنگی علاقه دارید و مشغول شدن به این هنر جذاب به شما حس و حال خوب می‌دهد، مطالعه‌ی این مطلب برای شما مفید خواهد بود.
آشنایی کلی با مداد رنگی
همان طور که می‌دانید، مداد رنگی‌ها مدادهایی هستند که از مغز مدادهایی با رنگ‌های مختلف تولید میشوند. مداد رنگی‌ها که قیمت مناسبی‌هم هستند در طیف‌های رنگی بسیار گسترده‌ای تولید میشوند و استفاده از آن‌ها بسیار راحت و بدون دردسر است. مداد رنگی‌ها در دو نوع سخت و نرم و یا چرب و خشک تولید میشوند که کار با نوع نرم از نوع سخت راحت‌تر است. در حین کار با مداد رنگی شما کنترل کامل بر آن خواهید داشت و با کم و زیاد کردن فشار دستان هنرمندان به خوبی می‌توانید رنگ آن‌ها را کنترل کنید. مداد رنگی‌ها مراقبت خاصی لازم ندارند و ابزارهای بسیار بی دردسری هستند. برای پاک کردن آن‌ها نیاز با پاک کننده‌ها و حلال‌های شیمیایی نخواهید داشت و یک پاک کن خوب کار ساز خواهد بود.
کاغذهای مناسب برای نقاشی با مداد رنگی
یکی از مزیت‌های برجسته مداد رنگی این است که برای نقاشی با آن‌ها از اغلب کاغذ‌ها مانند کاغذ اشتنباخ، فابریانو، بوچر، کانسون و… می‌توان استفاده کرد. به صورت کلی می‌توان گفت کاغذی برای نقاشی با مداد رنگی مناسب است که ضخامت مناسبی داشته و از دوام و استحکام خوبی برخوردار باشد. اگر شما از کاغذی استفاده کنید که از ضخامت کافی برخوردار نباشد و بخواهید روی آن نقاشی‌ای بکشید که نیاز به کار چندین لایه‌ای داشته باشید، فشار مداد رنگی زیاد خواهد شد و خود در حین کار متوجه می‌شوید که از کاغذ مناسبی استفاده نکرده‌اید. در این جا چند کاغذ را برای کارهای مختلف نقاشی معرفی می‌کنیم:
- کاغذ آبرنگی فشرده با سطح صاف: مناسب برای لایه بندی.
- بورد بریستول مسطح: مناسب برای لایه بندی.
- کاغذ ذغالی: مناسب برای تکنیکهای متفاوت.
نکته: در این میان کاغذ گلاسه به هیچ عنوان برای نقاشی با مداد رنگی توصیه نمی‌شود.
ابزار مورد نیاز برای نقاشی با مداد رنگی
برای این که مشغول به نقاشی با مداد رنگی شوید و یا شروع به آموزش این هنر جذاب کنید، نیاز به چند ابزار دارید که آن‌ها را به شما معرفی می‌کنیم. همان طور که گفتیم کار با مداد رنگی آسان است، حال باید بگوییم که ابزاری که برای شروع راه نیاز دارید نیز به سادگی کار با مداد رنگی است. نیاز دارید شامل مداد رنگی و جعبه‌ی آن، کاغذ مناسب یا مقوا، تخته شاسی، پاک کن، تراش، تیز کننده، مخلوط کننده بی‌رنگ، شیلد پاک کننده، پنبه، اسپری فیکس کننده و یک سوژه برای شروع کار است.
اصطلاحات و تکنیکهای نقاشی با مداد رنگی
برای آموزش دیدن و یادگیری نقاشی با مداد رنگی ابتدا باید برخی اصطلاحات و تکنیک‌ها را یاد بگیرید و بعد برای شروع یک طراحی آماده شود. این تکنیک‌ها و اصطلاحات عبارتند از:
- سایه زنی: با کم کردن فشار دست روی مداد رنگی و یا تماس مداد رنگی به میزان بسیار کم با کاغذ، می‌توان سایه روشن بزنید.
- هاشور زنی: هاشور به خطوطی گفته میشود که به فواصل معین و موازی با هم رسم میشوند. با هاشور زدن، یک بافت یا لایه جدید به نقاشی خود اضافه می‌کنید به گونه‌ای که رنگ یا بافت زیرین نیز نمایان خواهد بود.
- سایه رنگ: سایه رنگ در واقع ایجاد لایه‌هایی از چند مداد رنگی با فشار مناسب و یکسان است که در نهایت مرز‌های میان رنگ‌های مختلف با هم ترکیب خواهند شد. در این تکنیک لازم است که ابتدا قسمت‌هایی سایه رنگ زده شوند که رنگ کمتری دارند.
- ناخنک زدن: این که به صورت نامنظم و به نوعی به صورت ناخنک زدن، یک رنگ را روی رنگ دیگری بیاورید به گونه‌ای که رنگ زیرین همچنان نمایان باشد، ناخنک زدن نام دارد.
- اسگرافیتو: برای تکنیک اسگرافیتو لازم است ابتدا یک لایه ضخیم رنگی با فشار سنگین مداد رنگی، بر کاغذ ایجاد کنید. حال به یک ابزار نوک تیز احتیاج دارید تا با کشیدن آن روی لایه ضخیم رنگ، رنگ زیرین و یا کاغذ را نمایان کنید. ایجاد پنجه گربه در کار، یک مثال خوب برای این تکنیک است.
یادگیری ترکیب رنگ‌ها
اگر قصد آموزش و یادگیری نقاشی با مداد رنگی را دارید، در ابتدا باید رنگ‌ها را به درستی بشناسید تا بتوانید آن‌ها را با هم ترکیب کنید. رنگ‌ها در سه دسته‌س سرد، گرم و خنثی وجود دارند. رنگ‌های سرد رنگ‌هایی مانند آبی وسبز هستند. رنگ‌های گرم نیز شامل رنگ‌های قرمز، نارنجی و زرد میشوند. به رنگ‌هایی مانند سیاه، سفید و خاکستری نیز رنگ‌های خنثی گفته میشود. رنگ‌های سرد و خنثی بیشتر در مواردی استفاده میشوند که هنرمند قصد دارد آرامش و سکوت را به بیننده القا کند. اما رنگ‌های گرم، اغلب برای ایجاد حس هیجان و گرما در مخاطب به کار می‌روند. رنگ‌های خنثی را نیز می‌توانید به راحتی در هر اثری با هر هدفی به کار ببرید.
آموزش نقاشی با مداد رنگی
همان طور که گفتیم یکی از مواردی که برای نقاشی با مداد رنگی لازم دارید، سوژه نقاشی است. اگر میخواهید نقاشی با مداد رنگی را آموزش ببینید و به تازگی قدم در این راه گذاشته‌اید بهتر است از سوژه‌هایی استفاده کنید که پیچیدگی چندانی ندارند و اتفاقاً با مداد رنگی نیز کار شده‌اند. چرا که در غیر این صورت به عنوان یک مبتدی، کار برایتان سخت خواهد شد.
بعد از این که سوژه مناسب را انتخاب کردید، باید با استفاده از یک مداد کم رنگ، با فشار کم و با کمک خطوط شطرنجی شروع به کشیدن طرح کلی سوژه کنید. در ضمن خطوط شطرنجی باید قبل از شروع رنگ آمیزی پاک شوند.
پس از کشیدن طرح اولیه و پاک کردن خطوط شطرنجی، نوبت به قسمت جذاب رنگ آمیزی می‌رسد. بهتر است برای رنگ آمیزی کار در مرحله‌ی اول، رنگ‌های روشن را به کار بگیرید. استفاده از رنگ‌های روشن در مرحله اول رنگ آمیزی موجب افزایش جلا و زیبایی اثر خواهد شد. اگر در ابتدا از رنگ‌های روشن استفاده کنید، در صورت لزوم در مراحل بعدی می‌توانید از رنگ‌های تیره استفاده کنید. اما بر عکس این مطلب امکان پذیر نیست.
نکته مهم دیگر در رابطه با کنترل فشار دست روی مداد رنگی است. باید در نقاط مختلف کار، فشار مداد رنگی را مطابق با مقدار رنگی که آن نقطه از کار نیاز دارد کنترل کنید. همچنین فشار مداد رنگی باید به گونه‌ای باشد که کاغذ آسیب نبیند. ضمناً با استفاده از رنگ‌های تیره می‌توانید نقاط عمیق کار را نشان دهید. نقاط برجسته کار نیز با استفاده از رنگ‌های روشن به خوبی نشان داده خواهند شد.
در نهایت با تمرین‌های مکرر می‌توانید در کار خود روز به روز ماهرتر و هنرمندتر شوید.
نکات مهم در رابطه با نقاشی با مداد رنگی
شمایی که قصد دارید نقاشی با مداد رنگی را یاد بگیرید و به یک هنرمند ماهر تبدیل شوید لازم است نکاتی را در این رابطه بدانید تا به پیشرفت روز افزون شما کمک کند.
- لایه بندی: یکی از نکات نقاشی با مداد رنگی این است که یافتن دقیق رنگی که میخواهید نیاز به دقت و توجه زیادی دارد. گاهی رنگ مورد نظر را پیدا نمی‌کنید. در این مواقع می‌توانید با استفاده از تکنیک لایه بندی، از چندین رنگ، روی هم استفاده کنید تا در نهایت رنگ مورد نظرتان را به دست آورید.
- کشیدن آب در نقاشی با مداد رنگی: کشیدن آب یکی از مواردی است که ذهن افرادی را که می‌خواهند نقاشی با مداد رنگی را یاد بگیرند مشغول می‌کنند و به گمان آن‌ها کشیدن آب کار بسیار سختی است. اما کشیدن آب فقط نیاز به توجه به طرح آن دارد. مثلا اگر میخواهید قطرات شبنم را روی گلبرگ‌های یک گل رسم کنید، فقط کافی است طرح قطرات به درستی رسم کنید و با استفاده از رنگ‌ها آن را بیشتر به قطرات آب شبیه کنید.
- نکته مهم دیگر این است که بر خلاف تصورات، با افزایش فشار بر روی مداد رنگی، فقط غلظت رنگ بیشتر میشود و این باور که رنگ تیره حاصل میشود غلط است.
- اگر قصد دارید رنگی را روشن‌تر کنید، می‌توانید یک لایه از همان طیف رنگ اما با رنگ روشن‌تر روی آن استفاده کنید.
- همچنین برای روشن‌تر و شفاف‌تر نشان دادن یک رنگ، می‌توان با استفاده از رنگ سفید، روی آن یک لایه ایجاد کنید.
باورهای غلط در مورد نقاشی با مداد رنگی و آموزش آن
- برخی معتقدند اگر به صورت یک توانایی ذاتی (بدون آموزش) نتوانند تصویر خاصی را رسم کنند پس یعنی «نمی‌توانند» نقاشی کنند و این کار از عهده‌ی آن‌ها خارج است. این افراد با کشیدن چند نقاشی و نگرفتن نتیجه مطلوب از آن‌ها، از کار دست میکشند و از خود نا امید میشوند. اما باید بدانید لازمه‌ی هر کاری به ویژه کاری مانند نقاشی که هنر و ظرافت زیادی می‌طلبد، نیاز به تمرین مکرر و سماجت دارد.
- اعتقاد برخی دیگر بر این است که نقاشی یک استعداد ذاتی است و همراه با فرد متولد میشود. البته ما منکر این نمی‌شویم که ربطی به استعداد ندارد. بله! خیلی‌ها هستند که با همین استعداد مادرزادی از کودکی طرح‌های خوبی را می‌کشیدند. اما همه‌ی چیزی که لازم دارید استعداد نیست. حتی اگر ذره‌ای استعداد در نقاشی نداشته باشید اما با علاقه و سماجت تلاش کنید و تمرین کنید به شما قول می‌دهیم که نقاش ماهری خواهید شد.
- افرادی که نقاشی میکشند، کاملاً از لذت و حس و حال خوبی که از این هنر جذاب دریافت می‌کنند با خبر هستند. اما برخی تصور می‌کنند این هنرمندان فقط به دلیل اینکه از آثارشان تعریف و تمجدید شود و هنر آن‌ها را تحسین کنند، به نقاشی مشغول میشوند. حال این که اصل موضوع این است که لذتی که اشتغال به این هنر، وجود هنرمند و یا حتی افراد مبتدی را فرا می‌گیرد اصلا وصف شدنی نیست.
کلام آخر…
هنر نقاشی هنری است که افراد زیادی به انجام آن علاقه دارند و افراد زیادی نیز به تماشا و استفاده از این آثار هنری علاقه مند هستند. در میان افرادی که از دوست داران این هنر آرامش بخش و جذاب هستند، دسته‌ای وجود دارند که طالب آموزش و یادگیری نقاشی با مداد رنگی هستند. همان طور که گفتیم مداد رنگی‌ها ابزاری هستند که به راحتی قابل استفاده هستند و هرجا که بخواهید می‌توانید آن‌ها را با خود حمل کنید. مشغول شدن به نقاشی با مداد رنگی به ابزاری مانند تراش، پاک کن، کاغذ مناسب و.. دارد که در طول مطلب به آن‌ها اشاره شد. نکته‌ای که شما هنرجویان عزیز باید به یاد داشته باشید این است که با تلاش ناکافی نباید انتظار نتایج عالی از خود داشته باشید. بلکه هنر نقاشی با مداد رنگی نیازمند صبوری و تلاش‌های مصرانه‌ی شما است تا بتوانید به موفقیت برسید.
